Zámek Moszna
Turistické cíle • Památky a muzea • Zámek
Historia Zamku 100-letni Zespół Pałacowo Parkowy w Mosznej o powierzchni 200 ha wpisany jest do rejestru zabytków. Stanowi obiekt o znaczeniu historycznym i artystycznym. W latach 1866 - 1945 właścicielem Mosznej była rodzina von Tiele Wincklerów. Mozna przypuszczać, że pomysłodawcą budowy zamku w obecnym kształcie był sam Franz Hubert. W nocy z 2/3 czerwca 1896 z niewiadomych przyczyn wybuchł w Mosznej pożar, który strawił wnętrza, dachy oraz część ścian barokowego pałacu. Jeszcze w tym samym roku Franz Hubertprzystąpił do odbudowy, a zarazem rozbudowy rezydencji. Do roku 1900 powstało skrzydło boczne (wschodnie), w stylu neogotyckim wraz z oranżerią. W latach 1912 - 1914 dobudowane zostało skrzydło zachodnie w stylu neorenesansowym. Wśród detali architektonicznych zamku występuje duże zróżnicowanie stylistyczne. Wysokość obiektu, jego liczne wieże, szczyty, iglice dają wyraźne odczucie wertykalizmu. Styl budowli można uznać za eklektyczny. Zamek posiada ogółem 8 tys. m2 powierzchni, 365 pomieszczeń, a jego kubatura wynosi 65 tys. m3. Dwukrotnie w 1911 i 1912 roku gościem hrabiego Franza Tiele Wiencklera był cesarz Wilhelm II, o czym informuje zachowana rękopiśmienna kronika polowań. Wiosną 1945 roku rodzina Tiele Wincklerów opuściła zamek uchodząc do Niemiec. W 1945 roku stacjonowała w zamku Armia Czerwona. W tym czasie dewastacji i zniszczeniu uległo wyposażenie zamku. Po wojnie zamek był siedzibą dla różnych instytucji, nie miał stałego użytkownika; w 1972 roku stał się siedzibą ówczesnego Sanatorium, później Wojewódzkiego Ośrodka Profilaktyczno Sanatoryjnego; od 1996 roku jest Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Centrum Terapii Nerwic do chwili obecnej. Z części moszneńskiego majątku ziemskiego w 1948 r. utworzono Państwową Stadninę Koni. Aktualnie jest ona własnością prywatną. Park rozciągający się wokół pałacu należy do jednych z największych założeń na Śląsku. Rosną w nim stare zabytkowe drzewa, kwitną wielobarwne, rozłożyste krzewy azalii i rododendronów, a całości dopełnia piękna aleja lipowa z ciągnącymi się wzdłuż niej kanałami zbudowanymi w stylu holenderskim i francuskim. Spacerując w zaciszu południowych alejek warto się udać w stronę pobliskiej nekropolii, gdzie spoczywają prochy byłych właścicieli Mosznej.